اولویت بندی مکانی تولید محصول پیاز در مناطق گرم و خشک (مطالعه موردی: استان سیستان و بلوچستان)

نیل همزمان به خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی و کاهش فشار بر منابع آبی موجود مستلزم تعیین مناطق مستعد کشت بر اساس معیارهای ارزیابی مناسب می‌باشد. لذا در این پژوهش، به اولویت‌بندی شهرستان‌های مختلف استان سیستان و بلوچستان در تولید محصول پیاز به عنوان یکی از مهم‌ترین محصولات تولیدی استان پرداخته شد. بدین منظور، داده‌های اقلیمی و اطلاعات مربوط به تقویم کشت، متوسط عملکرد و سطح زیرکشت پیاز طی سال‌های 1379 تا 1390 جمع‌آوری شد. اولویت‌بندی بر اساس ترکیب شاخص‌های آب مجازی، ارزش واحد آب و بهره‌وری اقتصادی آب آبیاری صورت گرفت. میانگین پیاز مازاد تولیدی در استان برابر با 6/38 هزار تن بوده که حدود 70 درصد از آن در دو شهرستان سرباز و چابهار تولید می‌شود. بیش از 65 درصد از سطح استان در کلاس کشت خوب بر اساس معیارهای ارزیابی مناسب قرار دارند. با این وجود، کاهش سطح زیرکشت در شهرستان‌های ایرانشهر، کنارک و چابهار و اختصاص آن به شهرستان‌های خاش و یا سرباز می‌تواند درآمد سالانه را در حد قابل توجهی افزایش دهد. لذا، بر اساس نتایج این پژوهش، انتخاب محل مناسب کشت در استان توام با ارتقای راندمان آبیاری به 85 درصد در سطح استان قادر خواهد بود تا میزان شاخص بهره‌وری اقتصادی آب آبی را حدود 68/123 درصد افزایش دهد که نتیجه‌ی آن، افزایش منفعت حاصل از کشت پیاز به میزان دست‌کم 9/13554 تا حداکثر 2/56809 ریال به ازای هر مترمکعب آب مصرفی در استان خواهد بود.